Ngày 15/6/2025, tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam (Hà Nội), bộ phim tài liệu "Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ" chính thức ra mắt công chúng. Bộ phim kể về nhà báo Kim Toàn – người đã gắn bó cuộc đời mình với nghề báo giữa chiến trường ác liệt, từng viết báo ngay trong mưa bom, lửa đạn và hai lần vượt Trường Sơn trong kháng chiến chống Mỹ. Ông là hình ảnh tiêu biểu, giàu cảm hứng cho mẫu hình “nhà báo – chiến sĩ” trong nền báo chí cách mạng. Đây là dự án phim do Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam thực hiện nhân dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

Ông có tên khai sinh là Nguyễn Kim Toàn, sinh ngày 29-11-1940 tại làng Ngọc Tỉnh, thuộc tổng Cổ Trai xưa, nay là xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng. Vào nghề báo từ năm 1960, ông từng là phóng viên viết tin bài, chụp ảnh, vẽ minh họa; họa sĩ trình bày báo Kiến An. Năm 1965, từ báo Hải Phòng, nhà báo Kim Toàn tình nguyện vào Nam, có gần 10 năm làm phóng viên báo Giải Phóng, cơ quan ngôn luận của Mặt trận DTGP MNVN, tờ báo cách mạng lớn nhất ở chiến trường miền Nam thời kỳ đó.

Với bút danh Cao Kim, ông là một trong những cây bút chủ lực của báo Giải Phóng. Không chỉ làm báo, ông còn góp phần xây dựng Trường Báo chí của Tiểu ban Báo chí, Ban Tuyên huấn Trung ương Cục Miền Nam và mở lớp huấn luyện làm báo cấp tốc tại chỗ cho một số địa phương và đơn vị Quân Giải Phóng. Cùng với làm báo, ông còn là một chiến sĩ cầm súng trực tiếp chiến đấu trong đội hình lực lượng vũ trang tuyên truyền của Sài Gòn - Gia Định và lập chiến công trong Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Đặc biệt, ông là nhà báo từng có giấy báo tử.

Trong thời kỳ Đổi mới, ông là Tổng Biên tập Báo Hải Phòng; Chủ tịch HNB Hải Phòng, Ủy viên Thường vụ BCH HNB Việt Nam. Báo Hải Phòng thời kỳ ông làm Tổng Biên tập là một trong những cơ quan báo Đảng địa phương năng động, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới báo chí vì sự nghiệp đổi mới đất nước - tờ báo hai lần được thưởng Huân chương Độc lập. Với trọng trách Chủ tịch HNB Hải Phòng, Ủy viên Thường vụ BCH Hội Nhà báo Việt Nam, ông có nhiều sáng kiến và hoạt động tích cực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của Hội Nhà báo Hải Phòng, Hội Nhà báo Việt Nam.

Độc giả đã biết đến tác giả Cao Kim qua những trang sách đầy khói lửa – nơi ông kể lại bằng chính trải nghiệm của mình giữa chiến trường ác liệt. Những tác phẩm như "Viết trong lửa đạn", "Cánh chim nhỏ giữa sào huyệt địch", "Làm báo ở chiến trường – Chuyện những người trong cuộc" hay "Nhật ký hai lần vượt Trường Sơn" không chỉ là hồi ức cá nhân mà còn là tư liệu sống về một thời làm báo giữa bom rơi, đạn nổ. Ở đó, ngôn từ không chỉ mang sứ mệnh thông tin, mà còn là chứng tích cho lòng quả cảm, cho bản lĩnh và tình yêu nghề sâu sắc của một nhà báo từng trực tiếp sống, chiến đấu và viết trong những hoàn cảnh hiểm nghèo nhất.

Bộ phim "Kim Toàn, Nhà báo - Chiến sĩ", do Bảo tàng Báo chí Việt Nam phối hợp thực hiện, được xây dựng trên nền tư liệu phong phú và lời kể của chính nhân vật. Bộ phim tái hiện lại chân dung một người từng có mặt ở những chiến trường ác liệt nhất, và vẫn không ngừng cầm bút kể lại câu chuyện của thời đại mình. Không chỉ là một tác phẩm ghi nhận đóng góp cá nhân, bộ phim còn là dịp để nhìn lại hành trình của lớp nhà báo thế hệ đầu tiên – những người làm báo trong chiến tranh, lấy chiến hào làm tòa soạn, lấy tình yêu đất nước làm động lực bền bỉ cho ngòi bút. Đây phim tài liệu lịch sử có tính nghệ thuật nhất định. Bộ phim ra mắt cùng nhiều hoạt động trong dịp Kỷ niệm trọng thể 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam càng có ý nghĩa thiết thực. Đây cũng là tài liệu tham khảo bổ ích tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam đối với những ai muốn hiểu hơn về chiến tranh, về nhà báo cách mạng tại chiến trường miền Nam thời kỳ chống đế quốc xâm lược.

Nhân dịp này, Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức trưng bày chuyên đề “Kim Toàn, Nhà báo – Chiến sĩ”, giới thiệu hàng trăm hình ảnh, tư liệu và hiện vật quý do Bảo tàng sưu tầm và chính nhà báo Kim Toàn trao tặng.

Cùng với đó, bộ phim tài liệu “Kim Toàn, Nhà báo – Chiến sĩ” sẽ được phát sóng rộng rãi trên các kênh truyền hình trung ương và địa phương, đồng thời được lưu giữ, giới thiệu lâu dài tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam như một phần của di sản báo chí chiến trường.